ปริศนาธรรม “สี่คนหาม สามคนแห่ หนึ่งคนนั่งแคร่ สองคนพาไป”

๑. สี่คนหาม ได้แก่ ร่างกายมีธาตุทั้งสี่ คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ เมื่อร่างกายแตกดับ คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ แตกดับ ก็แตกดับไปด้วย เรากำลังถูกหามไปด้วยธาตุ ๔ นั่นเอง

๒. สามคนแห่ ได้แก่ สามัญญลักษณะ ๓ คือ อนิจจัง ความไม่เที่ยง ทุกขัง ความเป็นทุกข์ อนัตตา ความไม่มีตัวตน เมื่อเกิดมาแล้วจะมี ๓ สิ่งนี้มาด้วยทุกคน

๓. หนึ่งคนนั่งแคร่ ได้แก่ จิตของเรานั่นเอง อะไรก็ขึ้นอยู่ที่ จิตนี้แหละ จะเป็นผู้ไปยังปรโลก พูดง่าย ๆ ว่าถึงร่างเราตาย จิตไม่ตาย จิตเป็นตัวเดินทาง ไปที่ดี เรียกว่า สุขคติ ไปที่ไม่ดี เรียกว่า ทุกขคติ

๔. สองคนพาไป ได้แก่ บุญและบาป สองสิ่งนี้จะติดกับดวงจิตไปยามตาย เราไปตามแรงของบุญหรือบาป ถ้าแรงบุญมากก็ไปที่สูง เรียกว่า สุขคติ (คติ แปลว่า ที่ไป)